Over een maand zijn er verkiezingen in Spanje. Deze zullen ongetwijfeld zeer beïnvloed worden door de huidige crisis in Spanje. Volgens de media zijn de komende verkiezingen maar liefst 5 miljoen mensen bereid om van politieke partij te veranderen. Spanjaarden zijn dus duidelijk niet tevreden over hoe de zaken gaan en willen er verandering in brengen.
Niet lang geleden hadden wij het over hoe de overheid flink moest bezuinigen, zoals in ziekenhuizen, maar ook zelfs tijdens het jaarlijkse stadsfeest van Barcelona ‘la Merçè’ werd dit jaar bezuinigt. Mensen hebben het ook moeilijk gezien de hoge werkloosheid cijfers (meer dan 4,5 miljoen mensen zijn nu werkloos). En als je nu op straat de vraag stelt over hoe het nu gaat in Spanje zal iedereen hetzelfde antwoord geven: ze hebben last van de crisis.
Op dit moment is de crisis heel erg zichtbaar in verschillende facetten van de gemeenschap, onder andere in de bouw en vooral in het dagelijks leven.
Crisis in de bouw
Duizenden gebouwen zijn nu verlaten
Een aantal jaren geleden was er flink gebouwd in Spanje, zelfs de overheid was hierover zeer positief en liet allerlei gebouwen en complexen voor de burgers bouwen. Onder andere nieuwe wegen, sportzalen, bibliotheken, theaters, publieke zwembaden, vliegvelden, treinlijnen en voetbalstadions werden gebouwd. Door de crisis zijn vele van deze constructies op stop gezet. Een voorbeeld hiervan is het nieuwe voetbalstadion van Mestalla. In andere gevallen is de bouw wel voltooid maar bleek het gebouw achteraf helemaal niet nodig te zijn geweest: lege luchthavens zoals in Castellón, Lleida, Albacete, Huesca, Córdoba en Ciudad Real, onrendabele routes van de hogesnelheidstrein AVE zoals de route Albacete-Toledo-Cuenca dat na 6 maanden op stop werd gezet, snelwegen waar bijna niemand circuleert… Spanje is gevuld met miljoenen euro’s aan infrastructuur die nergens voor nodig zijn.
Een project zoals La Ciudad de la Luz in Alicante, dat het Hollywood van Europa moest worden, verliest ieder jaar 22 miljoen euro en heeft al een schuld van 130 miljoen euro opgebouwd. Een ruïne dat herhaaldelijk de koppen in de media heeft gehaald door het slechte management en zal waarschijnlijk binnenkort haar deuren moeten sluiten.
Dit zijn hele grote projecten die de gemeenten nu moeten onderhouden, iets wat heel kostbaar is en in vele gevallen onhoudbaar. Zo worden gloednieuwe constructies gesloten, zoals de bibliotheek in Reus dat gesloten is omdat de gemeente eerst zijn schuld van 220% moet aflossen. Dit soort gebouwen worden in de media gekend als ‘joyas impagables‘ (kostbare juwelen). De economische crisis sluit en frustreert dus vele grote gemeentelijke projecten, dat ten kosten van de inwoners gaan.
De vastgoed sector stort in
De verkoop van appartementen daalde met 30% in het eerste kwartaal in Spanje. De ineenstorting van de huizenmarkt in Spanje heeft grote littekens over het hele land als gevolg. Er zijn woonwijken zoals Valdeluz, Yebes of Seseña die in ontwikkeling waren voor de crisis die nu half voltooid of verlaten zijn. Tegenwoordig zie je hier alleen verlaten straten en lege appartementen, geen of weinig winkels of scholen voor de kinderen, iets wat niet in de planning stond natuurlijk. In vele gevallen worden deze projecten ‘spook dorpen‘ genoemd. En wie wil nou op zo een plek wonen? Juist, niemand.
Elk mislukt onroerend goed project betekent bovendien nog een verlies voor de Spaanse banken. Daarnaast worden vele mensen en complete families uit hun huizen gezet zodra de hypotheek niet betaald kan worden. Veel mensen hebben geen verzekering hiervoor waardoor zodra je werkloos raakt en de factuur niet kan betalen, wordt je huis van je afgepakt. Maar het wordt nog gekker: desondanks dat de bank je huis heeft ingenomen en opnieuw verkocht, moet je alsnog je hypotheek blijven betalen! Wat in Nederland onwaarschijnlijk zou lijken gebeurt op dit moment best vaak in Spanje. Ondanks dat er veel protesten zijn en mensen proberen de slachtoffers te helpen, hebben de banken meestal al de macht en worden de huizen ontruimt ongeacht de situatie van de bewoners, hun leeftijd of wat dan ook.
Gevolg van de crisis in het dagelijkse leven
Banenverlies en loonmatiging zijn het drama van vele Spaanse families. Veel van deze families waren tot een aantal jaren geleden gezonde middenklasse families met een goed leven, geld om uit te geven en zelfs in staat om een tweede huis te kopen. Met de crisis kunnen families minder uitgeven, iets wat invloed heeft op de levensstijl. In feit zijn er op dit moment maar liefst 2,5 miljoen families in Spanje die wonen in armoede. Dat is 22% volgens een onderzoek van het Instituto Nacional de Estadística (INE). Het gemiddelde jaarinkomen van een gezin wordt dit jaar rond de 24.890 euro geschat, 4,4% minder dan in 2010.
Volgens een onderzoek van Europa Press leidt de armoede die vele gezinnen heeft getroffen tot gevolg dat veel kinderen ondervoed zijn, geen geschikte kleding hebben en geen sport of andere activiteiten kunnen doen. De crisis heeft ook geleid tot een stijging van 10% van de grootouders die zorgen voor de kleinkinderen. Gezinnen kunnen daarnaast ook minder sparen. Maar liefst 33% van de Spanjaarden zegt dat ze hulp hebben ontvangen van hun ouders om een huis te kunnen kopen.
De rol van de jongeren
Jongeren in Spanje noemen zich zelf ‘generatie nul‘: nul kans op werk, nul inkomen en nul uitzicht op zelfstandigheid.
67% van de jongeren tussen 18 en 29 in Spanje wonen bij hun ouders (tegen 30% van de mensen in de Scandinavische landen) en 69% van de geëmancipeerde jongeren leven binnen 5 mijl van hun ouders (tegen 40% in Frankrijk en de Scandinavische landen).
Experts verwachten dat de werkloosheid in Spanje dit jaar zal blijven staan op meer dan 20%. De werkloosheid is sterk te voelen onder de Spaanse jongeren, waarvan meer dan 45% werkloos zijn. Een baan zoeken die naar verwachtingen voldoet en goed betaald is dus lastig en dat maakt het bijna onmogelijk om zelfstandig te worden. Door de crisis is op dit moment bijna 70% van de jonge Spanjaarden bereid om te emigreren. Hoog opgeleide mannen in stedelijke gebieden zijn het meest bereid om te emigreren volgens een onderzoek van de Eurobarómetro.
De Spaanse 15M-beweging
Na jarenlang zwijgzaam te hebben toegekeken hoe alles langzaam maar zeker van hen afgepakt werd, hebben Spanjaarden hun mond open gedaan. Als protest begon in Spanje op 15 Maart 2011 de bekende ‘Spaanse Revolutie‘ (oftewel de 15M-beweging). Deze is tot op heden nog actief. Afgelopen weekend gingen duizenden mensen in 166 steden in Spanje de straat op om te laten horen dat zij vinden dat bedrijven meer belasting moeten betalen, zodat “de rijken ook meebetalen aan de crisis.”
Hun volgende doel? De luchthaven van Ciudad Real. De 15M-beweging heeft besloten in een vergadering de Ciudad Real luchthaven op 29 en 30 oktober te “bezetten”. Ze hebben besloten om te kamperen op 29 en 30 oktober op de luchthaven om te protesteren tegen het beheer dat is uitgevoerd en de economische, sociale en ecologische schade dat deze infrastructuur heeft gedaan in de provincie van Castilla-La Mancha.
Verwachtingen
Vanuit de Europese Commissie wordt er voorspeld dat het scheppen van nieuwe banen niet zal gebeuren voor het einde van dit jaar.
Voor 2012 voorspelt de Commissie een tekort van 5,3%, bijna een punt boven de 4,4% die Spanje zich incalculeert. De schuld zal dit jaar stijgen tot 68,1% en 71% in het volgende jaar.
De inflatie zal hoog blijven gedurende de eerste maanden van het jaar als gevolg van de olieprijs, de verhoging van de btw op tabak en de gereguleerde prijzen van elektriciteit onder andere. Voor het volledige jaar zal het op 3% staan, iets hoger dan het gemiddelde in de eurozone (2,6%). Het prijsniveau zal dalen in de tweede helft van het jaar en in 2012 zal op 1,4% staan.
Het economische herstel dit jaar zal worden opgebouwd in de export en het toerisme, aldus de Europese Commissie. Dat terwijl de binnenlandse economische vraag zal zwak blijven in 2011 als gevolg van het belangrijke proces van schuldafbouw dat plaatsvindt in alle sectoren van de Spaanse economie. In 2012 kan de binnenlandse vraag verbeteren dankzij een geleidelijk herstel van de particuliere investeringen en de particuliere consumptie van goederen, maar zal nog steeds zwak zijn.
“De instelling ‘post-boom’ in de investeringen in woningen in 2012 zal zijn loop lopen. En publieke investeringen zullen niet terugkeren naar positief in de prognoseperiode als gevolg van de huidige begrotingsconsolidatie,” zeggen ze vanuit Brussels.
