Koffieliefhebbers weten het Passatge Sert al een tijdje te vinden, met name na de opening van de winkel van Nømad Coffee, een hippe koffiezaak die inmiddels op alle top-10 lijstjes verschijnt. Maar voor de rest van het publiek blijft het Passatge Sert meestal onopgemerkt. Locals gebruiken het enkel indien ze van de straat Carrer de Sant Pere Més Alt even snel naar de Carrer de Trafalgar richting de Eixample willen gaan of andersom. Maar dit steegje is daadwerkelijk een bezoekje waard; niet alleen is dit een zeer mooie en fotogenieke plek, maar ook de geschiedenis erachter en het feit dat het zo goed bewaard is, maken het een bijzondere plek.
Een steeg tussen oude fabrieksgebouwen
Op steenworp afstand van het modernistische Palau de la Música Catalana en de toeristische wijk El Born, ligt dit verborgen juweeltje. Je kunt het haast niet voorstellen wanneer je het fraaie en rustige Passatge Sert binnenstapt, maar dit was vroeger een fabriek waar tapijten gemaakt werden!
De wijk van Sant Pere, waar een van de ingangen van het steegje ligt, op Carrer de Sant Pere Més Alt, 49-51, was al in de Middeleeuwen een plek vol kleine fabrieken, werkplaatsen en winkels, evenals de woningen van de eigenaren. Met de sloop van de stadsmuren halverwege de 19e eeuw, werd het gebied overgenomen door fabrieken, met name uit de textiel industrie. Dat was in de tijden van Industriële Revolutie en Barcelona speelde hierin een grote rol. Zo werd in dit steegje in 1867 de tapijten fabriek van de familie Sert, “Sert Germans i Solà”, gefundeerd.
De fabriek had toen al twee ingangen, een via Carrer de Trafalgar en de andere op Carrer de Sant Pere Més Alt, en de steeg doorkruiste het hele pand, dat naast werkplaatsen ook de woningen van de eigenaren en arbeiders telde.
Het was een vooraanstaande fabriek, met veel personeel (2.500 werknemers en 700 naaimachines), velen daarvan vrouwen en kinderen; en goede arbeidsomstandigheden, aangezien dit een van de eerste bedrijven was met sociale zekerheid voor hun werknemers en een leerschool voor nieuwe leerlingen.
De fabriek werkte tot in de jaren ’20, maar werd later gesloten en gerenoveerd tot moderne kantoren en industriële lofts. Momenteel herbergt de Passatge Sert enkele hippe winkels, een koffietent en creatieve bedrijven die voor een unieke sfeer zorgen in deze idyllische plek, ver weg van de drukte van de stad.
De familie Sert
De erfenis van de familie Sert in dit steegje die zijn naam draagt en voor Barcelona in zijn algemeen is ook zeker noemenswaardig. De oprichters, Domènec en Josep Sert i Rius, waren de zoons van de wever Francesc Sert i Artés. Niet alleen werden ze belangrijke industriële magnaten, met maar liefst vijf fabrieken, maar ook waren de broers heel actief in de politiek en bereikten hoge posities binnen de politieke sferen.
Een van de zoons van Domènec was de befaamde kunstenaar Josep Maria Sert i Badia, die volgens een plakkaat buiten de Passatge Sert op Carrer de Sant Pere Més Alt hier geboren was. Josep Maria Sert begon op een jonge leeftijd te schilderen en ontwikkelde een zeer eigenaardige stijl, heel ver van de mode van het moment. Hij stond met name bekend als muurschilder en schilderde onder andere de kathedraal van Vic en de Saló de les Cròniques in het gemeentehuis van Barcelona.
Zijn neef, de architect Josep Lluís Sert i López, was een prominent lid van de GATPAC (Grup d’Artistes i Tècnics Catalans pel Progrés de l’Arquitectura Contemporània), een groep architecten die de Catalaanse architectuur in de tijd van de Republiek vernieuwde met als doel waardige arbeidershuizen te maken. De juwelierswinkel J. Roca (tegenwoordig van Tous) op Passeig de Gràcia nummer 18, het antituberculous consultatiebureau op Passatge Sant Bernat nummer 10, het Casa Bloc in Sant Andreu of het duplex huisvestingsgebouw op Carrer Muntaner nummer 342, allemaal in Barcelona, waren de eerste rationalistische werken van de architect.
Tussen zijn vriendenkring zat de beroemde kunstenaar Joan Miró, voor wie hij zijn museumgebouw, de Fundació Miró in Barcelona, ontwierp.
Tijdens de Burgeroorlog vluchtte Josep Lluís Sert naar de Verenigde Staten, waar velen van zijn werken te vinden zijn. In 1981 werd Josep Lluís Sert geëerd met de AIA Gold Medal, de hoogste onderscheiding van het Amerikaanse Instituut van Architecten. En gek genoeg, begon alles hier, tussen de in geel geverfde wanden van de oude tapijten fabriek in de Passatge Sert.
- Praktische informatie:
Wat: Passatge de Sert bezoeken
Waar: twee ingangen; een via Carrer Trafalgar, 44-42 en de andere via Carrer de Sant Pere Més Alt, 49-51
Metro: Urquinaona (L1 en L4)
Wanneer: het steegje is enkel doordeweeks tijdens normale openingstijden open voor het publiek. In het weekend zijn de deuren bij het Passatge Sert gesloten maar je kunt geluk hebben dat een van de buurtbewoners je naar binnenlaat.
Let op: omdat dit echter privé terrein is, mogen geen fietsen, scooters of auto’s in de steegje rijden.
Tip: heb je honger gekregen tijdens je bezoek aan het Passatge Sert, breng dan een bezoek aan de naast gelegen restaurant Casa Lolea voor wat lekkere tapas!
