Wel eens naar de Tibidaboberg gekeken en jezelf afgevraagd wat dat gele herenhuis met het koepeldak was? Wel, dat gebouw is veel meer dan een gewoon herenhuis, het is namelijk het adres van het Observatori Fabra, een heilige plek voor astrologie, meteorologie en seismologie in Barcelona. Dit jaar vieren ze hun 100ste verjaardag, des te meer reden om in de geschiedenis te duiken van dit prachtige en unieke gebouw.
De bouw van het Observatori Fabra
De oorsprong van het Observatori Fabra gaat terug tot in 1894, toen de Koninklijke Academie voor Wetenschappen en Kunsten van Barcelona een aanvraag stuurde aan de Raad van Barcelona om een astronomisch, meteorologisch en seismisch observatorium op de Tibidabo-berg te bouwen. Door de groei van Barcelona en de belichting in de straten was het in die tijd steeds moeilijker om astronomische projecten te ondernemen in de stad. Voor de Academie was het noodzakelijk om zich te verplaatsen, maar de Raad accepteerde de eerste aanvraag niet. Dankzij de nalatenschap van 250.000 pesetas in 1901 van de Markies van Alella, tevens een groot liefhebber van de astrologie, kon de bouw van het observatorium in Collserola in 1902 beginnen. Met dat geld kochten ze onder andere de eerste telescoop.
De bouw van het observatorium werd gedaan onder leiding van astronoom Josep Comas Solà. Het ontwerp van het gebouw zelf was van de architect Josep Domènech i Estapà. Op 7 april 1904 werd het observatorium ingehuldigd door Koning Alfonso XIII.
De familie Campo
De eerste bewoners van het Observatori Fabra was de familie Campo. Ze onderhielden de instrumenten, controleerden de installaties en het terrein rondom het gebouw en ontvingen de vele wetenschappers die het Observatorium kwamen bezoeken. De familie Campo was helemaal geïntegreerd in het wetenschappelijke wereldje, zo kwam het vaak voor dat ze ook aan tafel zaten met andere wetenschappers en dat ze hielpen met het verzamelen van de dagelijkse gegevens.
Het leven op het Observatori was alles behalve saai zouden we kunnen zeggen. Zo had de familie Campo naast hun werk ook hun eigen boomgaard en een boerderij met konijnen, kippen en geiten. Het was destijds heel gewoon om eten te delen en samen te werken met de lokale bevolking, want het waren immers moeilijke tijden. Ze moesten dan ook vaak dieven wegjagen. Het kwam namelijk vaak voor dat ze dagen lang zonder stroom kwamen te zitten vanwege diefstal van elektriciteitskabels.
De twee zonen van Gabriel Campo Pérez groeiden op in dit gebied en hielpen hun vader met de ontvangst van bezoekers. Gabriel junior werd later zelfs astronoom. Zo kwam het dat in de jaren ’20 er maar liefst drie families in het huis samenwoonden: de vader des huize Gabriel Campo Pérez met zijn vrouw Juliana Cunchillos en zijn twee zonen (Gabriel en Santiago) met hun eigen vrouwen en kinderen.
Het uitbreken van de burgeroorlog hield de wetenschappelijke werkzaamheden van het Observatorium Fabra niet tegen. Het gebouw werd herhaaldelijk een klein vluchtelingenkamp voor een aantal leden van de Koninklijke Academie van Wetenschappen en de familie Campo was de gastheer van al die angstige mensen. Voor de kinderen van de Campo’s was het terras van het gebouw een bevoorrecht uitkijkpunt om de treurige bombardementen van de stad te aanschouwen.
Na de dood van Gabriel Campo Pérez in 1948 werd zijn zoon Santiago de conciërge van het Observatori. Santiago, zijn dochter Maria en zijn broer Gabriel waren dan diegene die de vele groepen bezoekers in de jaren ’50, ’60, ’70 en ’80 begeleiden. De nachtelijke rondleidingen, met meer wetenschappelijke inhoud, werden door de astronomen gedaan.
Door het pensioen van Santiago, verhuisden hij, zijn vrouw en Maria naar een ander huis in Vallvidrera. Dochter Maria bleef echter in de bibliotheek van het Observatori werken tot aan haar dood in 2003. Sindsdien werkt er niemand meer van de familie Campo in de Observatori, noch is het huis opnieuw bewoont geraakt.
Het Observatori Fabra nu
Het Observatori Fabra is nog steeds een wetenschappelijke instelling, en open voor wetenschappers, academici en het publiek. Dit jaar vieren ze dat het 100 jaar geleden is dat het Observatori begon met het opnemen van dagelijkse weergegevens.
Een van de grootste aantrekkingskracht van het Observatori Fabra is het uitstekende uitzicht over de stad. Vanuit dit uitkijkpunt is het zicht waarvan je kunt genieten adembenemend. Tijdens de zomer worden hier feestelijke diners gehouden, onder de naam van ‘Sopars amb Estrelles‘. Je kunt het Observatori Fabra ook bezoeken op zondagen en feestdagen. Voor €2 kun je bij een rondleiding om 11:00 of 12:30 aanschuiven en het hele Observatori bezoeken. ’s Avonds tussen oktober en juni is het Observatori ook voor het publiek geopend. Je kunt dan met een telescoop de sterrenhemel onderzoeken (entree is dan €10). Voor andere bezoekmogelijkheden en rondleidingen klik hier.
- Praktische informatie:
Wat: Observatori Fabra
Waar: Camí de l’Observatori
Wanneer: bekijk hier wanneer het Observatori open is
Prijs: entree normaal overdag €2 , ’s avonds €10. Voor andere rondleidingen en activiteiten klik hier
