Wist je dat de metro in Barcelona meer dan 90 jaar oud is? Om precies te zijn ging de eerste metrolijn in Barcelona op 30 december 1924 open. Een memorabele datum dat niet onopgemerkt is gegaan in Barcelona. Ter viering van deze verjaardag worden sinds het eind van 2014 tot begin 2015 een reeks tentoonstellingen en evenementen gehouden, zoals een ritje in een historische metro of een nachtelijke hardloopwedstrijd door de ondergrondse wegen. Maar wil je weten hoe de metro in Barcelona is ontstaan en waar je heen kunt gaan om dit het beste te zien, lees dan verder!
De eerste metro
De metro van Barcelona is de spil van het spoorwegnet rondom het stedelijke gebied van Barcelona. Het heeft zijn oorsprong in Ferrocarril de Sarrià, geopend in 1863. Ondanks de stedelijke oorsprong van de ferrocarril, kan deze spoorweg niet worden beschouwen als een metro en dus zegt men dat het eerste plan voor een metro in Barcelona uit 1907 dateert. De financiering was lange tijd erg lastig, helemaal na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog waarin Spanje neutraal bleef. Na de opening van de eerste metro in Madrid in 1919, kon Barcelona natuurlijk niet achterblijven. Twee bedrijven werden betrokken om het project om Barcelona een betere vervoersmiddel dan de oude tram aan te bieden: La Sociedad Ferrocarril Metropolitano en de Sociedad Gran Metropolitano. De eerste werkte aan het verenigen van Sants en Sant Martí en de tweede de Paseo Colón met Gràcia.
De bouw begon in 1921 en in december 1924 waren de eerste 2,7 km van het eerste gedeelte van de Gran Metro (‘grote metro’) tussen Lesseps en Plaça Catalunya een feit. De tickets kosten tussen de 20 en 30 cent van de oude pesetas. Twee jaar later werd de lijn, genaamd Transversal, tussen Bordeta en Plaça Catalunya toegevoegd. En voor de Burgeroorlog, in 1934, was er al een andere tak die ging van Carrer Aragó via de Via Laietana tot aan Correos.
De metro tijdens en na de Burgeroorlog
In de tijden van de Spaanse Burgeroorlog veranderden sommige stations van functie en werden als schuilkelders gebruikt. Na de oorlog, begon de metro een langzame expansie, die werd vooral na de fusie van de twee particuliere bedrijven die metro dienst beheerden in 1961 versneld. Gestaag groeide het metronetwerk vervolgens door. Bijvoorbeeld door een deel van de oude spoorlijnen om te bouwen tot metrolijn. Het uitbreiden ging niet altijd makkelijk. Zo ging de in 1970 gebouwde lijn L2 pas 25 jaar later open met als excuus dat de metro’s niet in de tunnels pasten. De waarheid was veel simpeler: er was gewoon geen geld om de metrolijn af te bouwen. In de jaren 60 werden de stations tevens groter gemaakt om langere metro’s toe te kunnen staan.
Ook bizar zijn de 12 spook stations die nooit werden gebruikt, zoals het Gaudí station, dicht bij de Sagrada Familia (L5), of Correos, dat onder het gebouw met dezelfde naam op het einde van de Via Laietana stond. Of de Avenida de la Luz, dat zo dicht bij het Plaça Catalunya ligt dat het nooit als metrostation gebruikt werd, hoewel het wel aan de Ferrocarrils Catalans verbonden werd. Als een verlengstuk van die ruimte, werd er een miniatuur ondergrondse stad gebouwd met tal van winkels, een bioscoop, een speelhal en zelfs openbare douches.
De metro toen en nu
De komst van dit vervoermiddel veranderde de gewoontes van de inwoners volledig, die nu de metro konden nemen om zich eenvoudig te verplaatsen. Door de populariteit van de metro is dit vervoersmiddel uitgegroeid tot de onbetwiste ster van stedelijke mobiliteit in Barcelona en is tot de dag van vandaag de snelste en meest eenvoudige manier om je in Barcelona te verplaatsen.
Vandaag de dag telt het netwerk van Barcelona 141 metrostations, 102 kilometer traject en vervoert elke dag ruim een miljoen reizigers. Daarmee staat Barcelona’s metro in de top 30 van grootste metronetwerken ter wereld. Ook loopt de metro voorop qua technologie. Zo had Barcelona al in 1961 een semi-automatische metro.
De laatste aanwinst in Barcelona zijn de (nog in aanbouw) 48 km lange verlengstukken van de metrolijnen L9 en L10. Helaas ligt dit project al een tijdje stil wegens de economische crisis en om technische redenen. De inwoners kijken sowieso uit naar de multi-wisselaar die op La Sagrera komt en de metrolijn die Barcelona rechtstreeks met de luchthaven zal verbinden.
Tip: meer weten over de geschiedenis van de metro in Barcelona? Bekijk dan de onderstaande video.
Video bron: TMB via YouTube
Viering van 90 jaar metro
Speciaal voor de verjaardag van de metro worden er verschillende evenementen en tentoonstellingen georganiseerd. Maar wil je op eigen gelegenheid de geschiedenis van de metro van Barcelona ontdekken, volg dan mijn tips!
1. Metrolijn L3 – Het eerste stukje metrolijn: een klein stukje van 2.470 meter uit de huidige metrolijn L3, tussen de stations van Catalunya en Lesseps, heeft de eer om de eerste metrolijn van Barcelona te zijn. Volgende keer dat je de L3 neemt, let er dan dus goed op want je rijdt op een waar stukje geschiedenis!
2. Tentoonstelling 90 jaar metro: van 17 december 2014 t/m 6 maart 2015 is er een gratis tentoonstelling over de geschiedenis van de metro te zien bij Espai Mercè Sala, bij de lobby van metrostation Diagonal (L3 en L5). Daarnaast is er van 19 november 2014 t/m einde februari 2015 een reizende tentoonstelling in Lesseps (L3), Sagrada Família (L2), Diagonal (L3 en L5) en Universitat (L1 en L2) dat een samenvatting van de 90 jaar evolutie van dit vervoermiddel in Barcelona toont.
3. L’home del metro (‘de man van de metro’): zo veel jaren metro hebben uiteraard veel verhalen en personages achtergelaten, zoals deze van ‘de man van de metro‘, een innemende man dat door vele als een gek gehouden zou zijn, maar het enige wat hij doet is opera zingen in de metro. Je kunt hem vaak op station Passeig de Gràcia vinden, met zijn gestrekte arm voluit aan het zingen.
4. Metrolijn L6: de lijn waarlangs L6 gaat kan worden beschouwd als een van de oudste stedelijke spoorlijnen in de wereld. Hier stond vroeger het spoor van Ferrocarril de Sarrià, geopend in 1863, dat op stoom werkte en Barcelona verbond met de toen onafhankelijke dorpen van Gràcia, Sant Gervasi en Sarrià. Op 1929 en vanwege de uitbreiding van l’Eixample werd besloten om het traject in Barcelona te begraven. In 1976 werd het traject afgerond met het station Reina Elisenda. Kortom, als je de paarse lijn neemt kom je terecht op 5,3 km en 14 minuten reistijd door de geschiedenis.
5. Metrolijn L1: geopend in 1926 en gevormd door 20,7 km en 30 stations, de rode metrolijn heeft een afwijkende spoorbreedte, wat anders dan de rest maakt. Het was ook de eerste lijn dat vanaf het begin opgevat als grootstedelijke metrolijn en Barcelona vanaf L’Hospitalet tot aan Santa Coloma de Gramenet kruisde.
6. Tegels op Fontana station: op Fontana station (L3) staan er nog steeds de eerste tegels van de Gran Metro de Barcelona boven de tunnel, 90 jaar geleden ontworpen door Francesc Aguar. Prachtig om te zien!
7. De laatste originele metro ingang: de laatste originele metro ingang van Barcelona vind je bij Urquinaona (L1 en L4), op de kruising van Carrer Bruc met Ronda de Sant Pere. De eerste metro ingangen werden in 1924 geplaatst, maar werden vervangen omdat ze veel onderhoud vereisten en niet aan de toegankelijkheidseisen voldeden.
8. Rondleiding door de geschiedenis van de metro: tot slot kun je er ook voor kiezen om mee te doen aan een van de rondleidingen van Cultruta, waar alles over de geschiedenis van de metro van Barcelona uitgebreid uitgelegd wordt.
