Enriqueta Martí is de naam van een van de meest befaamde en gewelddadige criminelen in de geschiedenis van de stad. Ontvoerder, pooier, pedofiel en moordenaar van kinderen zijn enkele van de aanklachten tegen haar. Zij stond ook bekend als de vampier van El Raval en haar verhaal is nu precies 100 jaar oud. Hoog tijd om meer over ‘la vampira del Carrer Ponent’ te ontdekken.
Enriqueta de prostituee
Enriqueta Martí was een vrouw uit 1900. Voor haar 20e verjaardag belande ze in de prostitutie, na een tijd te hebben gewerkt als hulp bij welvarende huizen. Als prostituee ging ze vaak bij de Porta de Santa Madrona staan. Mensen die haar kenden hebben haar omgeschreven als een “hartelijk en fascinerend mens met een zoete stem.”
Ondanks haar beroep was Enriqueta tien jaar getrouwd met de schilder Juan Pujaló. De relatie tussen Enriqueta en Juan ging diverse malen aan en uit.
Vermiste kinderen
In die tijd was de penicilline nog niet ontdekt en de tuberculose verspreidde zich in een alarmerend tempo onder de bevolking. Men geloofde dat bloed van een mens ziektes zoals anemie kon bestrijden. Het is om deze reden dat de verkoop van bloed, mogelijk van kinderen, in de hele stad veel voorkwam.
Enriqueta Martí zag hier haar kans om geld te verdienen en deed wat andere ook al deden. De straten van Barcelona zaten destijds vol met kinderen die bedelden. De stad was een broedplaats voor Enriqueta Martí en haar “onderneming”. Deze bestond voornamelijk uit de verkoop van bloed en de prostitutie van kinderen om de erotische en therapeutische wensen van rijke lui van Barcelona te kunnen bedienen.
In verloop van tijd begonnen de geruchten over verdwenen kinderen in Barcelona toe te nemen en verspreiden zich over de stad. De civiele gouverneur van toen, Portela Valladares, probeerde de bewoners gerust te stellen en probeerde ze te overtuigen dat het gerucht volledig onzin was. De waarheid kwam naar boven op 10 februari 1912, de dag dat het meisje Teresita Guitart uit de straten van Barcelona verdween.
Volgens de legende werd het meisje ontvoert toen haar moeder met een buurvrouw aan het praten was. Op een moment verloor de moeder het meisje uit het oog. Juist op dat moment kwam Enriqueta naar het meisje toe en bood haar een snoepje aan. Toen het meisje dicht genoeg bij Enriqueta stond bedwelmde ze het meisje met een zakdoek met een slaapmiddel. Enriqueta verdween, zonder dat iemand het merkte, met het meisje door de donkere smalle straten van El Raval.
De misdaden van Enriqueta gebeurden altijd rond Plaça Padró, waar veel jongens en meisjes uit de buurt gingen spelen. Zodra het donker werd, het plein en de stegen werden nog niet verlicht, ging Enriqueta aan het werk. Enriqueta nam Teresita naar haar huis, waar nog een ander meisje was. Haar naam was Angelina. Enriqueta had Angelina na de geboorte uit haar wiegje weggenomen.
De ontdekking
De twee meisjes waren de hele dag opgesloten in een kamer. Op een dag vergat Enriqueta de deur op slot te draaien. Terwijl ze niet thuis was sloop Teresita uit de kamer en ging naar een venster om stiekem naar buiten te gluren.
Zo kwam het dat een buurvrouw, Claudina Elías, het meisje bij toeval zag. Ondanks dat zij een geschoren hoofd had, kon zij haar wel herkennen als Teresita Guitart, het meisje dat verdwenen was.
Het nieuws ging via via tot aan de politie. Deze gingen onder een vals excuus het huis van Enriqueta binnen en troffen de twee opgesloten meisjes aan. Toen ze aan Teresita vroegen hoe ze heette, gaf ze als antwoord “Felicidad” (dat betekent ‘geluk’ in het Nederlands). “Maar ben je niet Teresita?” vroeg de politieagent haar nog een keer, “Hier noemen ze mij Felicidad” antwoordde het meisje.
Na deze ontdekking werd Enriqueta Martí aangehouden door de politie en na een onderzoek kwamen vele verschrikkelijke verhalen naar boven. Echter omdat veel van haar klanten rijke mensen waren, en het nieuws hun imago zou beschamen, zegt men dat het nieuws over Enriqueta met opzet stilgehouden werd.
Eenmaal in de gevangenis werd zij door haar celgenoten tot aan haar dood geslagen. Volgens de geruchten werd ze vermoord zodat ze niet naar de justitie ging en alles bekend zou maken.
Mede hierdoor en omdat dit al vele jaren geleden is gebeurt, is het moeilijk om te onderscheiden welke delen van het verhaal kloppen en welke zijn daarna verzonnen door de fantasie van mensen.
Het verhaal komt tot leven
Enriqueta Martí is sowieso een interessant personage uit Barcelona waarover vele schrijvers hebben geschreven. Waaronder Fernando Gómez in het boek El misterio de la calle Poniente, Antonio Gracia José “Pierrot” met Los diarios de Enriqueta Martí en Marc Pastor met La mala dona. Op dit moment wordt ook nog eens een musical in een theater in El Raval gehouden dat heet La vampira del Raval. De musical vertelt het verhaal over Enriqueta op een komische manier.
Niemand heeft haar dus helemaal vergeten. Je kunt zelfs het huis waar alles is gebeurt nog steeds vinden in Barcelona, bij de straat Carrer Joaquim Costa nummer 29, voorheen genoemd Carrer Ponent. Haar huidige eigenaar vertelde in een interview op tv onder andere dat ze niet bang is voor de doden maar juist voor diegene die nog leven. Dat lijkt mij wel de juiste instelling na zo’n verhaal!
- Praktische informatie:
Wat: het huis van de vampier van El Raval
Waar: Carrer Joaquim Costa, 29
Metro: Sant Antoni (L2) en Universitat (L1 en L2)
