Op 26 januari 2014 is het 75 jaar geleden dat Franco’s troepen in Barcelona optraden in het laatste gedeelte van de Spaanse Burgeroorlog in Catalonië. In de taal van de veroveraars, werd de stad ‘bevrijd’, hoewel de geschiedenis er nooit aan heeft getwijfeld dat Barcelona eigenlijk viel en bezet werd. In die moeilijke jaren, tussen 1939 en 1959, groeide het inwonersaantal in de stad enorm vanwege de vele emigranten die naar Barcelona kwamen. Door de modernisering en mechanisering van de landbouw verlieten vele boeren hun grond op zoek naar werk. En ondertussen was het regime zeer streng tegen de Catalanen en begon de bevolking te ‘castilianiseren’.
Om deze gebeurtenissen te herdenken zijn er verschillende tentoonstellingen en activiteiten in de stad georganiseerd. Speciaal voor Barcelona met Marta heb ik de belangrijkste evenementen uitgekozen.
Tentoonstelling ‘Barcelona en Postguerra (1939-1945)’
De belangrijkste tentoonstelling waar je geweest moet zijn als je meer over de Barcelona in de naoorlogse periode wilt ontdekken, opent in 2014 in het Kasteel van Montjuïc (van 26 januari tot 30 juni 2014). Deze tentoonstelling laat het Barcelona zien vanaf de val van de stad, tot aan het einde van burgemeester Miquel Mateu i Pla, dat samenvalt met het einde van de Tweede Wereldoorlog. Door middel van foto’s, documenten en kranten van die tijd leer je het leven in de stad van toen kennen en zie je hoe de bezetters het Catalaanse Barcelona proberen te vernietigen. Voor meer informatie over deze tentoonstelling klik hier.
- Praktische informatie:
Waar: Castell de Montjuïc (Carretera de Montjuïc, 66)
Wanneer: van 26 januari tot 31 maart 2014 open van 9:00 tot 19:00 uur. Van 1 april tot 30 juni 2014 van 9:00 tot 21:00.
Prijs: Gratis
Tentoonstelling ‘Barcelona en Postguerra (1939 – 1945). La ciutat després de la desfeta’
Deze tentoonstelling in het Arxiu Municipal Contemporani de Barcelona (van 27 mei tot 27 januari 2014) laat zien hoe het nieuwe politieke regime de hoop op een democratische republiek beëindigd door een verandering in het model van de gemeentelijke organisatie in de gemeenteraad. Het toont ook de prioriteiten van de eerste gemeenteraad die het dagelijkse leven proberen te herstellen in een stad verwoest door de burgeroorlog.
- Praktische informatie:
Waar: Arxiu Municipal Contemporani de Barcelona (Carrer Bisbe Caçador, 4 baixos)
Wanneer: van 27 mei tot 27 januari 2014. Van maandag t/m vrijdag van 9:00 tot 14:00 uur.
Prijs: Gratis
Rondleiding ‘La Barcelona de la guerra i la postguerra. Perspectives des del Turó de la Rovira’
Ontdek de stad vanuit de lucht, maar dan met je voeten op de grond. Vanaf de top van de Turó de la Rovira heb je een uniek panoramisch uitzicht over Barcelona. Met deze rondleiding in het thema van de Burgeroorlog zal de gids je in staat stellen om te begrijpen wat de luchtafweer batterijen (zoals deze op het Turó de la Rovira) waren en welke rol ze precies hadden tijdens de Burgeroorlog. De gids zal je ook vertellen over de verdere heringebruikname van de ruimte en zijn geschiedenis. Voor dit bezoek moet je absoluut van tevoren bellen om te reserveren en je kunt bij je reservering aangeven dat je een Engelstalige rondleiding wilt.
- Praktische informatie:
Waar: Bateria Antiaèria Turó de la Rovira (ontmoetingspunt bij Carrer Marià Lavèrnia)
Wanneer: op 6 oktober en 1 december 2013 van 12:00 tot 13:00 uur.
Prijs: €5,1 p.p. (reserveren kan via de telefoon 0034 932 562 122 of per mail reservesmuhba@bcn.cat)
Historische plekken uit het naoorlogse Barcelona
Zelfs ronddwalen in het naoorlogse Barcelona is natuurlijk ook mogelijk. Een aantal van de punten die je niet mag missen als je de naoorlogse periode van de stad wilt ontdekken zijn:
1. Plaça de Sant Felip Neri: een van de plekjes waar de tekenen van de Spaanse Burgeroorlog het beste te zien zijn, is op het plein van Sant Felip Neri, waar de muren van de kerk flink zijn aangetast door een bombardement.
2. Refugi antiaèri 307 (Carrer Nou de la Rambla, 169): in de grond onder Barcelona werden tijdens de burgeroorlog maar liefst 1384 schuilkelders gebouwd. Het Refugi antiaeri 307 in de wijk Poble Sec was in de buurt van de haven, een constant doel van de bombardementen. In deze schuilkelder konden maar liefst 2000 mensen zich schuilen.
3. Castell de Montjuïc: tijdens de Burgeroorlog was dit kasteel op Montjuïc het toneel van honderden executies. In het begin werd het fort gebruikt door de Republikeinse kant als een gevangenis en plaats van uitvoering van de onderdanen, maar toen de nationalisten het kasteel bezetten op 26 januari 1939 werden de rollen omgedraaid. Zo werd bij de put van Santa Eulàlia politicus Lluís Companys (voorzitter van de Generalitat van Catalonië) doodgeschoten op 15 oktober 1940.
4. Refugi antiaèri Plaça del Diamant: onderaan het plein Plaça del Diamant in de wijk van Gràcia staat een bunker, dat diende als schuilplaats voor de buurtbewoners tijdens de Burgeroorlog. Deze kun je bezoeken als je een afspraak maakt bij de organisatie Taller Història Gràcia (via de telefoon 0034 932 196 134 of per e-mail tallerhistoriagracia@gmail.com).
5. Refugi antiaèri Plaça de la Revolució: net als bij het Plaça del Diamant, vind je onder het Plaça de la Revolució in Gràcia een schuilplaats uit de Burgeroorlog. Deze is toegankelijk via de parkeerplaats op het plein (je moet eerst de sleutels aan de conciërges vragen).
6. Bateria antiaèria del Turó de la Rovira: na de Burgeroorlog werden de oude luchtafweerbatterijen op het Turó de la Rovira bewoond door migranten. Zo ontstond op deze berg “Los Cañones” (De Kanonnen), een gebied met kazernes en huizen zonder voorzieningen dat voornamelijk door arme Andalusiërs bewoond werd.
7. Búnker antiaèri de Sant Pere Màrtir: op een van de toppen van Collserola, waar toen een klein heiligdom gewijd aan Sant Pere Martir stond, kun je de overblijfselen van een luchtafweergeschut zien. De toegang tot deze plek is door middel van bergwegen en is te bereiken vanaf de Carretera de les Aigües of vanaf Sant Just Desvern.
8. El Carmel: deze wijk werd door de komst van de vele migranten die uit andere delen van Spanje op zoek naar werk naar Barcelona kwamen opgebouwd. Zonder structuur en met weinig voorzieningen in het begin, was dit een van de eerste migranten wijken in de stad.
- Praktische informatie:
Wat: evenementen over het naoorlogse Barcelona
Waar: in het Kasteel van Montjuïc en andere plekken in de stad
Wanneer: tot 30 juni 2014
