De komst van de lente vierden we vroeger op school met een zangfestival, die van de ‘caramelles’. We deden onze Catalaanse kostuums aan en zongen voor de hele school, familie en vrienden, vrolijke liedjes. Maar wat houden de caramelles precies in en waar komt deze traditie vandaan?
De traditie van de caramelles
In Catalonië bestaat sinds de 16e eeuw de traditie om Pasen te vieren door het zingen van caramelles. Deze liedjes hadden in het begin een religieuze inhoud en werden gezongen om Pasen te vieren. De eerste caramelles werden op het Catalaanse platteland gezongen en waren aan de Virgen del Rosario gewijd.
De zangers of ‘caramellaires’ waren groepen van jongeren (jong en oud) die op Stille Zaterdag, Eerste Paasdag of Tweede Paasdag langs aan huizen en boerderijen kwamen zingen vergezeld door diverse instrumenten. Ze verzamelden eieren of geld die mensen aan hun gaven en organiseerden hiermee een collectieve maaltijd, de zogenaamde ‘ouades’ (maaltijden op basis van eieren). Gedurende de 19e eeuw, werden de caramelles opgenomen en gerevitaliseerd door koorgroepen, die de caramelles naar de steden brachten. Nieuwe feestelijke muziekstukken over de komst van de lente, op het ritme van de wals of de sardana werden geïntroduceerd, naast humoristische en satirische liedjes over lokale of nationale kwesties.
De eerste caramelles die in Barcelona werden gezongen vonden volgens de documenten in 1776 plaats, maar werden pas later in 1880 echt populair. In de 20ste eeuw, de jaren van de Burgeroorlog en de eerste naoorlogse periode waren een moeilijke periode voor de caramelles, die verboden waren vanwege hun Catalaanse aard. Later werd deze traditie hervat. In de jaren ’50 kwamen de eerste meisjes en vrouwen in de zanggroepen en de traditie van populaire volksliederen en dansen rond Pasen zette zich door tot de dag van vandaag.
Waar kun je de caramelles zien
De traditie van de caramelles wordt tegenwoordig het grootst gevierd in Súria, een dorp op 80 km afstand van Barcelona. Hier worden caramelles al sinds 1591 gehouden en met meer dan 500 zanggroepen op Eerste Paasdag, zijn de caramelles van Súria een ware must-see. De zangers worden hier vergezeld door het geluid van donderbussen, de trabucaires, terwijl de lloques de cadeaus van het publiek verzamelen en de ballesters die met bloemen op lange houten stokken lopen en deze cadeau geven aan diegene op de balkons. Naast het gezang, wordt er in Súria ook gedanst tijdens de traditionele sardana (Catalaanse cirkeldans), de ball de bastons (dans met houden stokken) en cascavells (dans met ratels).
Andere plekken in Catalonië waar je de caramelles kunt zien zijn de dorpen van Sant Julià de Vilatorta (in Osona), Abrera (Baix Llobregat) en La Seu d’Urgell (Alt Urgell).
In Barcelona is het traditie om caramelles op de Santuari de la Mare de Déu del Coll (Carrer Móra d’Ebre, 41) te organiseren. Ook op scholen worden caramelles gehouden. Zie ter voorbeeld de foto’s in deze artikel, afkomstig van mijn eigen familiealbum.
Video caramelles
Voor een impressie van de caramelles van Súria bekijk de onderstaande video.
Video bron: Jesús Ruiz via YouTube.com
