Plaça de Sant Jaume

Het Plaça de Sant Jaume is een plek waar je vaak langs komt tijdens een bezoek aan de Gotische wijk in Barcelona, die de moeite waard is om even bij stil te staan. Je vindt hier namelijk twee van de machtigste gebouwen in Barcelona: aan de ene kant het stadhuis, het Ajuntament, en aan de andere kant het bestuurspaleis van de Catalaanse regering, het Palau de la Generalitat. Beide gebouwen zijn zelden open voor het publiek, maar bieden nog steeds van buitenaf een fraai gezicht om op de foto te zetten.

Wat te zien en te doen bij Plaça de Sant Jaume

Al in de Romeinse tijd was het Plaça de Sant Jaume het politieke en religieuze centrum van de stad, de plek waar alle hoofdwegen van de stad samenkwamen. Al is de religieuze connotatie door de geschiedenis heen verloren gegaan, zien we dat het Plaça Sant Jaume nog steeds als het politieke hart van de stad beschouwt wordt. Bewoners gebruiken het zowel om feest te vieren als om van tijd tot tijd te protesteren.

Het gemeentehuis of Ajuntament

Het stadhuis of Ajuntament (ayuntamiento in het Spaans), ook het ‘Casa de la Ciutat‘ (het Huis van de Stad) genoemd, werd in functie genomen in 1396, toen de Consell de Cent (de Raad van Honderd; een representatieve raad van honderd gildemeesters en burgers die als bestuursorgaan fungeerde), een plek zocht voor zijn vergaderingen van het lokale bestuur. Tot die tijd hadden deze vergaderingen plaats gevonden op eigenaardige plekken zoals de trappen bij het Palau Reial Major op het Plaça del Rei, op het plein Plaça Reial of in het (inmiddels verdwenen) klooster van Santa Caterina.

In de straat van Carrer de Ciutat is de oude gotische gevel uit 1399 te zien, dat tot 1847 als hoofdingang van het stadhuis dienstdeed. Dat jaar werd het plein van Sant Jaume verstedelijkt, en werd de oude kerk van Sant Jaume, met zijn klooster en begraafplaats, vernietigd.

De huidige facade in neoklassieke stijl aan het Plaça de Sant Jaume is het werk van Josep Bover en werd ook in 1847 gebouwd. Het verbeeldt de koning Jaume I, de schepper van het Consell del Cent, en de illustere en gerespecteerde Joan Fiveller (tevens lid van het Consell de Cent).

In 1928 bouwde de architect Antoni de Falguera i Sivilla de eerste uitbreiding van het stadhuisgebouw, de zogenaamde Edifici Nou met de facade aan het Plaça de Sant Miquel. In 1970 volgde de laatste uitbreiding, onder leiding van Llorenc Garcia-Barbón en Enric Giralt i Ortet en met de decoratie van Josep Maria Subirachs. Dit moderne gebouw wordt Edifici Novíssim genoemd en ligt ook bij het Plaça de Sant Miquel. De drie gebouwen zijn intern met elkaar verbonden.

Tijdens een bezoek aan het Ajuntament kun je de prachtige gotische zaal van Saló de Cent bezichtigen, gebouwd door Pere Llobet. Dit was de plek waar het Consell de Cent van 1373 tot aan zijn einde in 1714 bijeen kwam en debatteerde. Ook noemenswaardig is het Saló de Cròniques, gedecoreerd met de schilderijen van Josep Maria Sert in 1928, en ‘De Vier Seizoenen’, geschilderd door Albert Ràfols Casamada in 1982 op het plafond van het kantoor van de Toeristische dienst (te vinden op de hoek met Carrer Ciutat en altijd open voor publiek). De gotische hal en trap van het stadhuisgebouw is tevens een authentieke kunstgalerie met onder andere de beeldhouwwerken van Gargallo, Llimona, Navarro Subirachs, Marès, Miró en Clarà.

Het Ajuntament is iedere zondag open voor publiek tussen 10:00 en 14:00 uur en op 11 februari (Santa Eulàlia), 23 april (Sant Jordi) en 30 mei (Corpus Christi), van 10:00 tot 20:00 uur. Je kunt het Ajuntament op eigen gelegenheid bezoeken of met een gids. Begeleide tours vinden plaats op zondagen op de volgende tijdstippen: in het Engels om 10:00 uur, Spaans om 10:30 uur en Catalaans om 11:00, 11:30 en 12:30 uur. Toegang is gratis en je hoeft niet van tevoren te reserveren.

Het regeringsgebouw of Palau de la Generalitat

Het regeringsgebouw van het regiobestuur van Catalonië is gevestigd in het Palau de la Generalitat en bevindt zich ook op het Plaça de Sant Jaume. Om precies te zijn pal tegenover het Ajuntament, het gemeentehuis van Barcelona. Net als bij het Ajuntament zat de oorspronkelijk hoofdingang van dit gebouw aan de zijkant, bij het Carrer Bisbe.

Achter zijn neoklassieke voorgevel, bevat het Palau de la Generalitat elementen uit de gotische, renaissance en barokke architectuur. Deze verscheidenheid in stijlen is het resultaat van het langdurige bouw van het paleis, dat begon in de 15e eeuw en eindigde in het midden van de 17e eeuw.

De hoofdingang bij Plaça Sant Jaume is het werk van Pere Blai (1597-1619). Aan de voorkant, boven de ingang van het gebouw, is Sant Jordi (Sint Joris), de beschermheilige van Catalonië, te paard te zien. Van de vier zuilen die de ingang sieren, wordt er gezegd dat ze uit de Romeinse tijd afstammen, en dat de architect Pere Blai, die de gevel van het Palau de la Generalitat de renaissancistische look gaf, ze uit Tarragona naar Barcelona bracht.

Eenmaal binnen vind je hem ook terug op meerdere plekken, zoals in de gelijknamige zaal, de Saló de Sant Jordi (om verder te lezen over Sant Jordi en zijn legende klik hier). Verder vind je binnen het Palau een opmerkelijk gotisch klooster van de hand van Marc Safont, een prachtige kapel en de beroemde Pati del Tarongers (Patio van de Sinaasappelbomen). De patio is gemaakt tussen 1532 en 1547 en het is de plek waar nu nog veel officiële evenementen van de Catalaanse overheid plaatsvinden.

Drie keer per jaar, op 23 april (Sant Jordi), 11 september (La Diada) en 24 september (La Mercè), is er open huis in het Palau de la Generalitat en kun je zonder afspraak je ogen uitkijken. Je moet dan wel even in de rij wachten, maar dan heb je ook wat! Wil je het Palau de la Generalitat liever op een andere dag bezichtigen, maak dan van tevoren online een afspraak via de website van de Catalaanse overheid.

Beiaardconcerten in het Pati dels Tarongers

Een unieke manier om toch enigszins binnen het Palau de la Generalitat te komen buiten de open dagen om, is door één van de beiaardconcerten bij te wonen die gehouden worden in de Pati dels Tarongers. Dit zijn heel bijzondere concerten, niet alleen vanwege de prachtige locatie, maar ook omdat de muziek gespeeld wordt door de beiaardiers van het Palau de la Generalitat. De huidige beiaard (ook wel het carillon of klokkenspel) van het Palau de la Generalitat telt 49 bronzen klokken en een totaal gewicht van 4.898 kilo.

De concerten zijn gratis en vinden plaats op iedere eerste zondag van de maand om 12:00 uur. De geschatte duur van het concert is 60 minuten. Op dagen zoals 23 april (Sant Jordi), 24 september (La Mercè) en 26 december (Sant Esteve) worden daarnaast extra grote beiaardconcerten georganiseerd.

Let op: de ingang voor de concerten is op Carrer de Sant Honorat nummer 30, en wordt 30 minuten voor het begin van elk concert geopend. Zodra de zitcapaciteit is bereikt, is het alleen mogelijk om het klokkenspel te horen vanuit de straten van de Gotische wijk.

Romeinse sporen

Het Plaça Sant Jaume is gelegen op de plaats waar de belangrijkste straten van het Romeinse Barcelona (Barcino) samenkwamen. Dit waren de Cardus (tegenwoordig Carrer de la Llibreteria en Carrer del Call) en de Decumanus (tegenwoordig Carrer Ciutat en Carrer del Bisbe). Hier was het Romeinse Forum, het centrum van de Romeinse stad waar de Tempel van Augustus ooit stond. De resten van deze tempel kunnen nog steeds bewonderd worden in de naburige Carrer Paradís. De toegang is helemaal gratis en omdat het een verborgen juweeltje betreft, kom je hier zelden mensen tegen. Een ware must om te zien wanneer je in de buurt van het Plaça Sant Jaume bent.

👉 Lees hier meer over de Romeinse Tempel van Augustus

👉 Of volg mijn wandelroute langs de sporen van het Romeinse Barcino.

Evenementen op het Plaça de Sant Jaume

Het Plaça de Sant Jaume is het toneel geweest van vele evenementen. Traditiegetrouw is dit plein het epicentrum van de stadsfeesten van La Mercè en Santa Eulàlia. Dan worden hier de openingsfeesten gehouden en mensentorens gebouwd, er wordt veel gedanst en de feestelijke parades met reuzen worden hier georganiseerd.

Tegen kerst wordt er altijd een kerststal geplaatst die door honderden Barcelonezen bezocht wordt.

Plaça de Sant Jaume is tevens de plek waar FC Barcelona zijn titels komt vieren met zijn aanhangers en waar men protesteert indien ze iets tegen de regering of het stadsbestuur willen zeggen.

Op zondagavond komen mensen hier bijeen om de sardana te dansen, de nationale dans van Catalonië. Ook zie je vaak een bruidspaar uit het Ajuntament komen.

Er is dus bijna altijd iets te beleven op het Plaça de Sant Jaume!

Geschiedenis van Plaça de Sant Jaume

In de oude Romeinse stad van Barcelona was het plein van Sant Jaume het Forum, de ontmoetingsplaats en het politieke hart van Barcino. Dit is nog steeds wel het geval, sinds de twee belangrijkste politieke organen van Barcelona hier gevestigd zijn.

Historisch gezien was de eerste regeringsvorm van de stad het Consell de Cent, dat met zijn honderd leden de stad regeerde van 1373 tot 1714. Dat deden ze vanuit het Saló de Cent in het gemeentehuis. Het Palau de la Generalitat werd uiteindelijk gekozen als permanente delegatie van de Corts Catalanes, die als bestuurseenheid van Catalonië opgericht werd in 1283. Dit wordt beschouwd als het eerste parlement van Europa.

In 1823 werd er besloten om een groot plein tussen de twee gebouwen te maken en werd de kerk van Sant Jaume, met zijn kloostergang en begraafplaats, uit het midden verwijderd. Sindsdien hebben we een beter zich op beide gebouwen; het Ajuntament en het Palau de la Generalitat, met hun imposante en machtige voorgevels.

Een van de meest memorabele momenten die er op dit plein zijn gebeurd was de terugkomst van generaal Josep Tarradellas, die bij de dood van generaal Franco in 1977 uit zijn ballingschap terugkeerde. Vanaf het balkon van het Palau de la Generalitat riep hij naar de mensenmassa “Catalans, ja sóc aquí!” (Catalanen, ik ben er weer!).

👋 Pak je voordeel en koop je tickets alvast online

Hoe ga je naar Plaça de Sant Jaume

Plaça de Sant Jaume ligt middenin het oude stadscentrum op de kruising van Carrer Ferran / Carrer de Jaume I met Carrer del Bisbe / Carrer de la Ciutat. Je bereikt het Plaça de Sant Jaume het makkelijkst met de metro, door uit te stappen bij Jaume I (L4) of Liceu (L3).